مطالعه‌ی جدیدی که به کمک تلسکوپ فضایی هابل انجام شده است، اطلاعات بیشتری درباره‌ی یکی از گرانبهاترین سیارک‌های شناخته شده به نام «سایکی ۱۶» (Psyche 16) ارائه می‌دهد.
در حدود ۳۷۰ میلیون کیلومتر دورتر از زمین، یکی از بزرگترین اجرام کمربند سیارکی اصلی منظومه‌ی شمسی قرار گرفته است که در مداری بین مشتری و مریخ در حال چرخش پیرامون خورشید است. این سیارک ۲۲۶ کیلومتر عرض دارد و برخلاف بیشتر سیارک‌ها که سنگی یا یخی هستند، به‌نظر می‌رسد که این سیارک فلزی است. این سیارک در سال ۱۸۵۲ میلادی (۱۲۳ خورشیدی) کشف شده و نام خود را از افسانه‌ی یونانی سایکی (پسوخه) گرفته است.
در واقع سایکی آن‌قدر چگال و فلزی است که تصور می‌شود هسته‌ی باقی‌مانده‌ی سیاره‌ای باشد که از فرآیند شکل‌گیری خود بازمانده است؛ یک سیاره‌ی اولیه. «دکتر تریسی بکر» (Dr. Tracy Becker) دانشمند علوم سیاره‌ای در مؤسسه‌ی تحقیقات جنوب غربی در سان‌آنتونیو تگزاس در مقاله‌ای جدید گفت: «ما شهاب‌سنگ‌هایی را دیده‌ایم که بیشتر فلزی هستند اما سایکی ۱۶ می‌تواند از این جنبه بی‌نظیر باشد زیرا احتمالا سیارکی است که کاملا از آهن و نیکل ساخته شده است.»
آهن و نیکل اغلب در شهاب‌سنگ‌های فلزی و هسته‌های فلزی متراکم سیارات یافت می‌شود. برای نمونه زمین دارای یک هسته‌ی فلزی، گوشته و پوسته است. به این ترتیب سایکی ۱۶ در حقیقت یک جرم یکتا در منظومه‌ی شمسی به‌شمار می‌رود.
ارزش سایکی ۱۶ چقدر است؟
برخی برآورد می‌کنند که ارزش فلزاتی که سیارک سایکی ۱۶ را تشکیل داده‌اند حدود ۱۰ هزار کوادریلیون دلار (۱۰۰۰۰ در ۱۰ به توان ۱۵ دلار) است. این در حالی است که ارزش اقتصاد جهانی در سال ۲۰۱۹ میلادی حدود ۱۴۲ تریلیون دلار (۱۴۲ در ۱۰ به توان ۱۲ دلار) بود.
چه اتفاقی برای سایکی ۱۶ افتاده است؟
به گفته‌ی بکر ممکن است همان‌طور که یک سیاره‌ی اولیه در حال شکل‌گیری بوده توسط جرم دیگری در منظومه‌ی شمسی مورد اصابت قرار گرفته و گوشته و پوسته‌ی خود را از دست داده باشد.
رصدهای هابل
بکر در مطالعه‌ی خود توسط تلسکوپ فضایی هابل از دو نقطه‌ی مشخص این سیارک را رصد کرد تا بتواند هر دو سمت سایکی ۱۶ را ببیند. همچنین این سیارک را در طول موج فرابنفش بررسی کرد تا بتواند جزئیات بیشتری درباره‌ی سطح آن کشف کند. بکر گفت: «ما توانستیم برای نخستین بار روی سیارک‌ها آنچه را که فکر می‌کنیم نوار جذبی فرابنفش آهن‌اکسید است شناسایی کنیم. این نشان می‌دهد که اکسیداسیون در این سیارک رخ می‌دهد که می‌تواند نتیجه‌ی برخورد بادهای خورشیدی باشد.»
مطالعات سایکی ۱۶ با استفاده از تلسکوپ فضایی هابل انجام شده است.Credit: Getty Images
باد خورشیدی جریانی از ذرات باردار است که از جو داغ بیرونی خورشید به نام تاج (Corona) خورشید منتشر می‌شود. این باد اغلب با نام «آب‌وهوی فضایی» شناخته می‌شود و همان چیزی است که باعث ایجاد شفق‌های قطبی در جو زمین می‌شود و در سایکی ۱۶ می‌تواند اثرات بیشتری داشته باشد.
سطح سایکی
بکر در رصدهای خود دریافت که بیشتر سطح سیارک می‌تواند از آهن خالص باشد. اگرچه خاطرنشان کرد که وجود حتی مقدار کمی آهن می‌تواند بر مشاهدات فرابنفش چیره شود و در عمل ممکن است ۱۰ درصد از سطح از جنس آهن باشد.
با این وجود هنگام مشاهده‌ی سایکی ۱۶ این سیارک به طور فزاینده‌ای در طول موج‌های فرابنفش بازتاب می‌کند. بکر گفت: «این چیزی است که ما باید بیشتر مطالعه کنیم. این می‌تواند نشانه‌ی قرار گرفتن آن در فضا برای طولانی‌مدت باشد. این نوع روشنایی اغلب به درمعرض آب‌وهوای فضایی بودن، نسبت داده می‌شود.»
با این وجود آنجه که مقاله‌ی بکر به طور واضح بیان می‌کند این است که اگرچه کمی کردن مقدار آهن موجود در سایکی ۱۶ می‌تواند دشوار باشد اما این یک جرم منحصربه‌فرد است و دانشمندان نمی‌توانند آن را با چیز دیگری مقایسه کنند.
مأموریت ناسا و اسپیس‌ایکس به سایکی ۱۶
تنها راهی که می‌توان از نزدیک هسته‌ی یک سیاره را بررسی کرد بازدید از سایکی ۱۶ است و این دقیقا همان کاری است که ناسا قصد انجام آن را دارد. مأموریت ناسا به سایکی که در آگوست ۲۰۲۲ (مرداد ۱۴۰۱) از مرکز فضایی کندی فلوریدا سوار بر موشک فالکون سوپرهوی اسپیس‌ایکس انجام خواهد شد، بخشی از برنامه‌ی کاوش‌های رباتیک کم‌هزینه‌ی ناسا است.
این مدارگرد سایکی ۱۶ قرار است در ژانویه‌ی ۲۰۲۶ (دی ۱۴۰۴) به این سیارک برسد تا حداقل ۲۱ ماه نقشه‌برداری و مطالعه‌ی ویژگی‌های آن را آغاز کند.
بکر که سایکی ۱۶ و دیگر سیارک‌ها را به‌عنوان عناصر سازنده‌ی منظومه‌ی شمسی توصیف می‌کند، گفت: «فهمیدن آنچه واقعا یک سیاره را تشکیل می‌دهد و به طور بالقوه، دیدن درون یک سیاره جذاب است. پس از رسیدن به سایکی ۱۶ خواهیم فهمید که آیا واقعا چنین است؟ و حتی اگر آن‌طور که انتظار داریم روی ندهد، غافلگیر شدن همیشه جذاب است.»
برنامه‌ریزی ناسا برای دستیابی به سایکی ۱۶ در حالی است که این آژانس پیش از این هم برنامه‌های مطالعات سیارک‌ها را انجام داده است. از جمله چند روز پیش با فضاپیمای اسیریس رکس موفق به نمونه‌برداری از سیارک بنو شد.
عکس کاور: طرحی گرافیکی از سیارک سایکی ۱۶
Credit: MAXAR/ASU/P. RUBIN/NASA/JPL-CALTECH
منبع: Forbes
