تعریف: مغلطه استثنا سالاری موقعی اتفاق می‌افتد که شخصی با رفتاری استثنایی یا موردی که صرفاً یک بار اتفاق افتاده، طوری رفتار کند که انگار اتفاقی رایج و ادامه‌دار و قابل‌تعمیم به کلیت است.
معادل انگلیسی: Tokenism
معادل‌های جایگزین: مغلطه‌‌ی نمونه‌نمایی، توکنیسم
مثال ۱:
نامزد ریاست جمهوری به نژادپرستی متهم شده. ولی اخیراً گفته که از سریال ریشه‌ها (Roots) خوشش میاد، پس فکر نکنم نژادپرست باشه.
توضیح: دوست داشتن فیلمی که به فا‌ش‌سازی نژادپرستی و تبلیغ برابرخواهی می‌پردازد، با نژادپرست نبودن فرسنگ‌ها فاصله دارد.
مثال ۲:
در شرکت آقای مک‌باس، هر ۵۰ مدیر اجرایی مرد و هر ۵۰ منشی زن هستن. ایشون برای این‌که نشون بده طرفدار فرصت‌های شغلی برابر بین زن‌ها و مردهاست، موافقت کرده تا یه مدیر اجرایی زن استخدام کنه.
توضیح: استخدام یک مدیر اجرایی زن به‌عنوان یک توکن یا مورد استثنایی، نابرابری جنسی سیستماتیک شرکت آقای مک‌باس را جبران نمی‌کند.
استثنا: اگر یک مورد استثنایی همان چیزی که هست در نظر گرفته شود (یک مورد استثنایی)، مغلطه‌ای اتفاق نمی‌افتد.
مثال: می‌دونم وزنم زیاده، ولی دارم سعیمو می‌کنم. در حال حاضر صبحانه به جای دوناتی که قبلاً می‌خوردم، گریپ‌فروت می‌خورم.
منابع:
Cogan, R. (1998). Critical Thinking: Step by Step. University Press of America.
ترجمه‌ای از:
Logically Fallacious
