یک پژوهش تازه نشان می‌دهد که دایناسورها ساختار استخوانی متفاوتی نسبت به پستانداران و پرندگان دارند. ساختاری که به شکلی منحصر به فرد قادر به پشتیبانی از وزن عظیم آن‌ها بوده است.
برخی از دایناسورها به اندازه‌ای بزرگ بوده‌اند که هنگام راه رفتن، زمین زیر پایشان می‌لرزیده است. اما آن‌ها چگونه این وزن سنگین را تحمل و جابه‌جا می‌کردند؟
یک تیم از متخصصان دیرینه‌شناس، مهنسان مکانیک و زیست‌پزشکی، استخوان‌های پایینی و بالایی پای اردک‌منقاران (Duck-billed Hadrosaurs) و خزنده‌پایان (Sauropods) را که دایناسورهایی با گردن بلند و بدن‌های بزرگ بوده‌اند و فسیل آن‌ها در هر قاره‌ای یافت شده است، بررسی کردند.
«آنتونی فیوریلو» (Anthony Fiorillo) دیرینه‌شناس «دانشگاه متودیست جنوبی» و یکی از نویسندگان این پژوهش می‌گوید: «ساختار استخوان ترابکولا (تورتیغه) یا استخوان اسفنجی که در بخش داخلی استخوان دایناسورها شکل می‌گیرد، منحصر به فرد است. استخوان ترابکولا فضاهای ریز یا سوراخ‌هایی را در داخل استخوان احاطه کرده است.»
این پژوهشگران سی‌تی‌اسکن استخوان‌های دایناسور را تجزیه و تحلیل کرده و آن‌ها را با بافت‌های فسیل شده‌ی پستانداران منقرض شده مانند ببر سیبری و ماموت‌ها و حیوانات زنده مانند گوسفند و فیل مقایسه کرده‌اند.
آن‌ها به نتایج جالب توجهی رسیده‌اند که نشان می‌دهد بر خلاف پستانداران و پرندگان، با افزایش اندازه‌ی بدن دایناسورها، ضخامت استخوان آن‌ها افزایش نمی‌یابد؛ بلکه تراکم شکل‌گیری استخوان اسفنجی بیشتر می‌شود. بدون این سازگاری برای کاهش وزن، ساختار لازم برای پشتیبانی از اردک‌منقاران یا خزنده‌پایان بسیار سنگین می‌شد و در این صورت دایناسورها برای جابه‌جایی با مشکل مواجه می‌شدند.
افزایش اتصال استخوان اسفنجی طبق این مطالعه، کارآمدتر از افزایش تراکم استخوان برای این حیوانات غول‌پیکر بوده است. این موضوع باعث می‌شود که با مواد استخوانی کم‌تر به کارایی مکانیکی بالاتری دست یابند.
نویسندگان این مقاله اظهار داشتند که این یافته‌ها می‌تواند در طراحی سازه‌های سبک و مقاوم برای کاربردهای هوافضا، ساخت‌وساز یا وسایل نقلیه استفاده شود.
«ترِوِر آگیره» (Trevor Aguirre) نویسنده‌ی اصلی مقاله و فارغ‌التحصیل دکتری مهندسی مکانیک دانشگاه ایالتی کلرادو می‌گوید: «درک مکانیک معماری استخوان اسفنجی دایناسورها ممکن است به ما در درک بهتر طراحی سایر ساختارهای سبک مقاوم کمک کند.»
فیوریلو نیز گفت: «این مطالعه محصول یک همکاری ویژه بین دانشمندان در زمینه‌های گوناگون بود. این یکی از موارد جالب توجه است و زمانی می‌تواند انجام شود که کسی از قیدها فراتر رود تا به دنبال پاسخ کنجکاوی‌های خود باشد.»
عکس کاور: طرح گرافیکی دایناسورهای اردک‌منقار
Credit: Masato Hattori
منبع: CNN
