شاید این مسئله خیلی جدید نباشد اما باید بدانید تراشه‌های بکار رفته در پرچم‌داران اندرویدی سال ۲۰۲۲ با مشکل داغ شدن مواجه شده‌اند.
مشکل داغ شدن پرچم‌داران اندرویدی اصلا چیز جدیدی نیست. تقریبا می‌توان گفت از سال ۲۰۱۵ تاکنون بارها و بارها به مشکل داغ شدن تراشه‌های پرچم‌دار در گوشی‌های قدرتمند به عنوان یک ایراد نگاه شده و هرچند طی یکی دو سال اخیر به خاطر افزایش چشمگیر قدرت آن‌ها این مسئله خیلی نگران‌کننده نیست اما همچنان به عنوان یک نقطه ضعف اساسی در بررسی‌ها در نظر گرفته می‌شود.
در واقع داغ کردن گوشی چند حالت دارد. یا دست کاربر نمی‌سوزد که این برای یک پرچم‌دار عالی است، یا آنقدر داغ است که دست کاربر می‌سوزد و حتی گوشی هم به کاربر یک پیغام هشدار مبنی بر اینکه باید استفاده از آن را برای خنک شدن کنار بگذارند ارسال می‌کند. یک سری از گوشی‌ها هم هستند که به خاطر بهره‌مندی از سیستم خنک‌کنندگی بسیار عالی، فقط گرم می‌شوند که این بهترین حالت ممکن است اما به نظر می‌رسد فعلا برای پرچم‌داران کنونی اندرویدی صدق نمی‌کند.
اگر به خاطر داشته باشید، در سال ۲۰۱۵ کوالکام از تراشه‌ی قدرتمند اسنپدراگون ۸۱۰ رونمایی کرد. تراشه‌ای که از لحاظ قدرت سخت‌افزاری در شرایط بسیار خوبی قرار داشت اما آنقدری داغ می‌کرد که گوشی‌ها تا حد سوختن پیش می‌رفتند. این موضوع آنقدر جدی بود که در آن زمان HTC در بین کاربران تا حدودی محبوبیت خود را از دست داد چرا که در برخی مواقع دمای این گوشی تا ۴۷ درجه هم می‌رفت! سامسونگ هم در تمام مدل‌های سری گلکسی S6 از تراشه‌ی اگزینوس ۷۴۲۰ استفاده کرد تا با مشکل مشابه مواجه نشود.
البته کوالکام بعد از آن تصمیم گرفت تراشه‌های قدرتمند خود را بهبود ببخشد و آن‌ها را با ساختار و فناوری بهتری راهی بازار کند. شرکت‌های تولیدکننده‌ی گوشی‌های اندرویدی هم موفق شدند سیستم‌های خنک‌کننده‌ی بهتری را برای مدیریت گرمای تولیدشده توسط این تراشه‌ها طراحی کنند تا دیگر در صورت گرم یا داغ شدن، عملکرد گوشی افت نکند.
اما چرا این مشکل بار دیگر آن هم در سال ۲۰۲۲ تکرار شده است؟ در حال حاضر هیچ گوشی با تراشه‌ی اگزینوس ۲۲۰۰ که در واقع تراشه‌ی پرچم‌دار سامسونگ به حساب می‌آید راهی بازار نشده است چرا که برای دیدن همچین محصولی باید تا زمان رونمایی از گوشی‌های سری گلکسی S22 منتظر بمانیم چون قرار نیست در هیچ گوشی دیگری از این تراشه استفاده شود. اما طبق گزارشات مختلفی که منتشر شده است، به نظر می‌رسد اگزینوس ۲۲۰۰، اسنپدراگون ۸ نسل ۱ و مدیاتک Dimensity 9000 که قلب تپنده‌ی پرچم‌داران اندرویدی را تشکیل می‌دهند به شدت داغ می‌کنند و این دسته از محصولات را دچار مشکل خواهند کرد.
تراشه‌ی مدیاتک توسط TSMC و اسنپدراگون ۸ نسل ۱ و اگزینوس ۲۲۰۰ توسط سامسونگ ساخته می‌شوند
مدیاتک برای تولید تراشه‌ی قدرتمند خود یعنی Dimensity 9000 با شرکت معروف TSMC وارد همکاری شد. شرکتی که تراشه‌های اپل را هم طراحی می‌کند و عملکرد بسیار خوبی در این زمینه دارد. لیتوگرافی ساخت تراشه‌های مدیاتک هم ۴ نانومتری است که انتظار داشتیم دمای کمتری را در مقایسه با نسل‌های قبل تولید کند. دقیقا همین لیتوگرافی در ساخت تراشه‌های اسنپدراگون و اگزینوس جدید هم بکار گرفته شده است. بنابراین همین انتظار را از آن‌ها هم داشتیم.
اما ماه گذشته افشاگر معروف حوزه‌ی فناوری یعنی Ice Universe خبری را منتشر کرد مبنی براینکه تست‌های سنگینی که روی اسنپدراگون ۸ نسل ۱ در گوشی‌های موتورولا صورت گرفت نشان داد که این تراشه بسیار داغ می‌کند. او از کاربران خواست که از لحاظ ذهنی آماده‌ی پذیرش این باشند که سال ۲۰۲۲ ممکن است خیلی داغ باشد که البته به صورت کنایه‌آمیز به عملکرد داغ پرچم‌داران اندرویدی اشاره داشت. به صورت دقیق، عملکرد اسنپدراگون ۸ نسل ۱ در تست یادشده را می‌توانید در زیر ببینید.
تست عملکرد تراشه‌های جدید از نوع Cortex-A510 در مقایسه با Cortex-A55 در اسنپدراگون ۸۸۸
- بهبود عملکرد پردازشی: افزایش ۱۵ درصدی
- مصرف انرژی: افزایش ۶۹ درصدی
- مصرف بهینه: کاهش ۳۳ درصد
هسته‌های A710 و A510 به نظر نمی‌رسد که خیلی بهینه شده باشند و ظاهرا در فشارهای سنگین داغ می‌کنند. اسنپدراگون ۸۸۸ هم گاهی اوقات به خاطر داغ شدن شدید مورد انتقاد قرار می‌گرفت اما حالا تصور کنید یک تراشه‌ی دیگر تا ۳۳ درصد از آن عملکرد بدتری در کنترل دما دارد. طبیعتا اتفاقات خوبی را قرار نیست در این زمینه شاهد باشیم مگر اینکه شرکت‌ها راهکار خنک‌سازی بسیار خوبی را در نظر بگیرند.
به احتمال بسیار زیاد، منظور Ice Universe فقط موتورولا X30 اج بوده است. یعنی حداقل امیدواریم که اینطور بوده باشد. این گوشی اولین محصول مجهز به اسنپدراگون ۸ نسل ۱ است که در همان سال ۲۰۲۱ رونمایی و روانه‌ی بازار شد. به محض اینکه این گوشی برای تست در دسترس قرار گرفت، کاربران تست‌های مختلف را روی آن انجام دادند و متوجه شدند اگرچه واقعا عملکرد پردازشی هسته‌های کوچک آن یعنی Cortex-A510 به نسبت نسل قبل ۱۵ درصد بهبود داشته است اما مصرف انرژی در آن ۷۰ درصد افزایش پیدا کرد و میزان بهینگی تا ۳۳ درصد کاهش پیدا کرد.
نکته‌ی جالبی که وجود دارد اما این است که طبق بررسی‌های صورت گرفته توسط Golden Reviewer (فعال در یوتیوب)، ظاهرا هسته‌ی Cortex-X2 که تعریف و تمجید زیادی هم از آن به عمل آمد فقط ۱۵ درصد از نسل گذشته‌اش قدرتمندتر اما بسیار پرمصرف‌تر و داغ‌تر است. نکته‌ی جالب‌تر اما اینجاست که بدانید Cortex-A710 که به عنوان جانشین Cortex-A78 در تراشه‌ی جدید بکار گرفته شده است هیچ ارتقایی به نسبت نسل گذشته نداشته است.
تنها تفاوت بزرگ این نسل با نسل گذشته قدرت تراشه‌ی گرافیکی است که به میزان چشمگیر ۵۰ درصد عملکرد آن بهتر بوده در حالی که ۴۴ درصد در مصرف انرژی عملکرد بهینه‌تری هم دارد. این بهبود عملکرد فوق‌العاده است به این صورت که کاربر می‌تواند تمام بازی‌ها را با بالاترین جزئیات و بدون اینکه نگرانی از بابت مصرف انرژی بالا داشته باشد تجربه کند. طبق گفته‌های Golden Reviewer، تراشه‌ی گرافیکی اسنپدراگون ۸ نسل ۱ به اندازه‌ی گرافیک ۶ هسته‌ای و قدرتمند بکار رفته در تراشه‌ی A15 Bionic اپل قدرتمند است.
به لطف TSMC و فناوری فوق‌العاده‌ی آن در طراحی تراشه‌های ۴ نانومتری، عملکرد مدیاتک Dimensity 9000 هم بسیار خوب است تا جایی که گفته می‌شود در مصرف انرژی، این پردازنده عملکرد بهتری از اسنپدراگون ۸ نسل ۱ دارد. از آن جایی هم که اگزینوس ۲۲۰۰ قرار است باز هم توسط سامسونگ و با همان فناوری مشابه اسنپدراگون ساخته شود، به احتمال بسیار زیاد شاهد داغ شدن این تراشه هم خواهیم بود. فعلا هیچ دلیلی وجود ندارد بخواهیم امیدوار باشیم اگزینوس ۲۲۰۰ از اسنپدراگون ۸ نسل ۱ قدرتمندتر باشد. حال چرا سامسونگ نمی‌تواند تراشه‌ای تولید کند که داغ نباشد، مشخص نیست اما فعلا چند سالی است که شاهد چنین مشکلی هستیم.
همکاری با TSMC یعنی قرار گرفتن زیر سایه‌ی اپل
اما دلیل اصلی که کوالکام و شرکت‌های دیگر خیلی با TSMC همکاری نمی‌کنند و عمدتا نام این شرکت را در کنار نام اپل می‌بینیم این است که حتی اگر جهان با مشکل تراشه مواجه شود، این شرکت ابتدا باید تمام فعالیت‌های خود را در راستای رضایت و تامین قطعات مورد نیاز اپل تنظیم کند. بنابراین هر شرکتی که با TSMC وارد همکاری شود در واقع به‌نوعی می‌پذیرد که زیر سایه‌ی توجه این شرکت به اپل قرار داشته باشد.
در حال حاضر مشکل تراشه همچنان پابرجاست. از شیوع ویروس کرونا و نمونه‌ی پیشرفته‌ی آن یعنی اومیکرون گرفته تا صحبت‌هایی در رابطه با پایان قانون مور و خشک‌سالی‌های پیاپی، همه و همه دست به دست هم داده‌اند تا بحران جهانی تراشه دوساله شود. اما با این حال شرکت‌ها پیوسته در تلاش هستند تا بتوانند تراشه‌های مورد نیاز شرکت‌های تولیدکننده‌ی لوازم الکترونیکی را برطرف کنند.
در این بین شرکت‌هایی نظیر کوالکام هم کاملا مراقب عملکرد خود هستند. برای مثال اگر مشکلی در تولید تراشه‌ی اسنپدراگون ۸ نسل ۱ وجود داشته باشد، برای تولید نسل بعد یعنی اسنپدراگون ۸ نسل ۲، کوالکام با TSMC وارد همکاری خواهد شد. اما همانطور که گفته شد، توجه ویژه‌ای که این شرکت به اپل دارد باعث شده شرکت‌ها تمایل خود را به همکاری با آن از دست بدهند. اینتل آنقدر از این بابت آشفته شد که یکی از مقامات خود را برای ملاقات حضوری به تایوان و به مقر TSMC فرستاد تا طی یک گفت و گو بتوانند برای اختصاص ظرفیتی برای تولید تراشه‌های ۳ نانومتری با آن به توافق برسند. اما از قرار معلوم TSMC توانست قول تولید تراشه‌های ۴ نانومتری را به شرکت آمریکایی بدهد.
اوایل این متن اما به این موضوع اشاره کردیم که مدیاتک Dimensity 9000 یکی از همان سه تراشه‌ای است که داغ می‌کند در حالی که TSMC تولیدکننده‌ی آن بوده است (میزان داغ شدن آن ظاهرا کمتر است). دو مدل دیگر یعنی اگزینوس ۲۲۰۰ و اسنپدراگون ۸ نسل ۱ که از مشکل داغ شدن بیش از حد رنج می‌برند را سامسونگ تولید می‌کند. TSMC در حال حاضر ۵۳ درصد از سهم تولید تراشه در جهان را برعهده دارد که در سه‌ماه سوم سال گذشته توانست به این میزان دست پیدا کند. این در حالی است که سامسونگ تنها ۱۷ درصد از سهم بازار را در این زمینه در اختیار دارد.
اگر TSMC به صورت عادلانه به شرکت‌ها و مشتریان خود توجه کند شاید سهم سامسونگ از آنچه که اکنون شاهد هستیم کمتر هم شود چرا که شرکت کره‌ای اصلا عملکرد خوبی در تولید تراشه‌های کم‌مصرف ندارد در حالی که از لحاظ قدرت پردازشی و گرافیکی هم کمتر شاهد بودیم که بتواند رقیبی قدر برای رقابت با نماینده‌های اپل و کوالکام راهی بازار کند.
حال باید دید مشکل داغ شدن پرچم‌داران اندرویدی در سال ۲۰۲۲ تا چه حد جدی است و آیا اصلا شرکت‌های تولیدکننده‌ی گوشی‌های هوشمند می‌توانند راه حلی برای آن پیدا کنند یا باید یک سال دیگر هم با مشکل داغ شدن پرچم‌دارها روبرو شویم.
منبع: PhoneArena
